De creatieve sector laat zich allerminst onbetuigd over MVO. Er is Greentrack en Pulse, het transitienetwerk cultuur. Het Vlaams Audiovisueel Fonds zet al enkele jaren sterk in op duurzaam filmen. Duurzaamheid is een doorslaggevende factor in alle beslissingen die de AB neemt. JBC en Bel&Bo zijn voorlopers als het gaat om duurzaam beheer van de kledingketen. En Nucleo – de Gentse organisatie die betaalbare ateliers aanbiedt aan kunstenaars – nodigt haar kunstenaars uit om een ‘intentieverklaring over duurzaamheid’ te ondertekenen. Ook Flanders DC werkt momenteel aan een traject rond MVO in de modesector.

Veel bedrijven vinden dat fatsoenlijk zaken doen gewoon zo hoort. Ze willen bijdragen aan de maatschappij, respecteren hun medewerkers en willen het milieu ontzien. Meer reden is er eigenlijk niet nodig.

Maar MVO loont ook vaak. Klassiekers zijn een lager energie-, water- of grondstoffenverbruik. Het levert ook betrokken medewerkers op terwijl investeerders en kredietverstrekkers MVO alsmaar belangrijker vinden. En heel ‘basic’: je vermijdt boetes en andere sancties.

Tot slot wil je waarschijnlijk niet in de hoek zitten waarin MVO gewoon moet. Omdat je grootste klanten of Greenpeace het eisen. Omdat je er na schandalen, consumentenboycots of stakingen toe gedwongen wordt. En er is ook nog zoiets als wetten en reglementeringen. ‘Van moetes’; dat ben je beter voor.

Het klinkt paradoxaal, maar je hoeft geen uitgepuurde MVO-strategie te hebben om er al de vruchten van te plukken. We zien het immers vaak gebeuren: organisaties wachten tot ze de in hun ogen perfecte aanpak hebben uitgedokterd. En wachten. En wachten. Dat is jammer want vaak zijn de resultaten van die eerste, misschien iets minder gestroomlijnde acties, het vliegwiel voor een strategische integratie van duurzaamheid in de werking van de organisatie.

Waarmee je dan zoal kunt starten? Misschien kan je je laten inspireren door de praktijkvoorbeelden op de website van MVO Vlaanderen of door het dossier ‘Duurzaamheid in de culturele sector’.

Een goede raad: informeer je medewerkers vooraf over het hoe en het waarom, betrek ze bij je acties en vooral: toon dat je MVO belangrijk vindt. Daden werken beter dan woorden.

Hoe prettig ook: de jaarlijkse groene week, het occasionele ‘fair trade’-ontbijt of de dag vrijwilligerswerk in het lokale rust- en verzorgingstehuis volstaan niet om op langere termijn een duurzame reflex te kweken.

Van ad hoc acties naar een gedegen MVO-beleid pak je aan in vijf stappen:

1. Creëer draagvlak voor je MVO-plannen door de belangrijkste stakeholders te betrekken. Dat zijn minstens je medewerkers via bijvoorbeeld een werkgroep.
2. Geef MVO een plaats in de missie en de visie van je bedrijf.
3. Stel een MVO-actieplan op.
4. Voer dat plan uit.
5. Verbeter je plan op basis van de resultaten en/of vul het aan.

Intuïtief kun je je allicht iets voorstellen bij stappen 1, 2, 4 en 5. We concentreren ons daarom hieronder op het actieplan.

Tot een MVO-actieplan kom je opnieuw in vijf stappen. Ten eerste breng je in kaart welke MVO-thema’s voor jouw organisatie belangrijk zijn. Een kapstok die je helpt om niets over het hoofd te zien, is de ISO 26000-norm. Stel vervolgens voor elk gekozen thema indicatoren vast. Welke key performance indicators (KPI’s) zullen je helpen om je vooruitgang te meten? Voer een nulmeting uit zodat je je vertrekpunt kent. Je kunt daartoe beroep doen op tal van scans en meetinstrumenten. De instrumentenwijzer van MVO Vlaanderen en Cultuurzaam, de toolkit voor een duurzame cultuur-, jeugd- en mediasector, bieden je een overzicht. Bepaal nu je doelstellingen per indicator. Maak ze SMART: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Stel tot slot je MVO-actieplan op aan de hand van volgende vragen:

• Welke activiteiten binnen mijn organisatie beïnvloeden de geselecteerde MVO-thema’s?
• Hoe kun je die verduurzamen?
• Hoe ziet de planning van je actieplan eruit?
• Wie is verantwoordelijk waarvoor, hebben we een budget nodig en is dat er?

MVO staat of valt met transparantie. Informeer dus op tijd en stond je stakeholders – de medewerkers voorop – over de aanpak, de plannen, de resultaten,… Het spreekt voor zich dat je daarbij correcte informatie verstrekt. ‘Greenwashing’ is in deze tijden van flitsende posts en tweets dodelijk. En opnieuw: wacht niet tot de perfectie een feit is. Wees dus ook transparant als niet alles van een leien dakje loopt. MVO is trouwens nooit af. Er vallen altijd weer verbeterpunten te vinden.

Hoe je communiceert, bepaal je zelf. Wil je het echter volledig volgens het MVO-boekje doen, overweeg dan een duurzaamheidsverslag. Dat kun je opstellen – de eerste keer best met hulp van buitenaf – volgens de Global Reporting Initiative-rapportagestandaard. Je maakt op die manier van je communicatie een meet- en managementinstrument.

Sinds ruwweg twee jaar is geen enkel ‘stukje’ over MVO volledig, als het niet ook verwijst naar de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen die alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties in september 2015 goedkeurden. 17 doelstellingen en 169 subdoelstellingen moeten onze planeet tegen 2030 armoedevrij en duurzaam maken. Het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling wijdde er een website aan. Het Charter Duurzaam Ondernemen van VOKA is op de SDG’s gebaseerd. Niets belet je om de doelstellingen van je MVO-actieplan te kaderen in één of meer van de SDG’s. Zo maak je duidelijk – voor je organisatie en voor je stakeholders – hoe je ook op mondiaal vlak bijdraagt tot duurzaamheid. En nu aan de slag, niet?

Frank Van Damme richtte in 2002 communicatieadviesbureau Commotie op. De toenmalige missie ‘Communicatie met toekomst’ stond voor een uitgebreide dienstverlening op het vlak van communicatie; creatief bedacht en duurzaam gerealiseerd. Nu vijftien jaar later gaat Commotie nog altijd voor communicatie met toekomst maar ook voor informatie met toekomst (conceptueel en inhoudelijk opzetten van seminaries, workshops, symposia,… rond sociaal-maatschappelijke en duurzaamheidsthema’s inclusief organisatie en communicatie) en verhalen met toekomst (duurzaamheidsverslaggeving en in het algemeen de schijnwerper op mensen en organisaties die het goed voorhebben met u en met de wereld).