Verschillende vormen van intellectuele eigendom

voor

Intellectuele eigendom’ klinkt als een monolitisch blok, maar valt in werkelijkheid uiteen in verschillende vormen. Ben je hier niet echt in thuis? Dan vind je hieronder een handig overzicht. Verder geven we je graag enkele vuistregels en een aantal tips voor het opstellen of nakijken van contracten mee.



Verschillende vormen

Bekijk zeker ook deze infographic met de belangrijkste vormen van intellectuele eigendom voor jou als designer. Je ziet meteen waar je meer kan lezen over de verschillende onderwerpen.

Enkele vuistregels

  • Bepaal een strategie voor je intellectuele eigendom en voor de registratie van de bijbehorende rechten.

  • Stem deze strategie af op jouw langetermijnvisie en -plannen (denk bv. vijf jaar vooruit). Als je ook het buitenland wil veroveren, dan is het nuttig om je merk meteen in voldoende landen te registreren.

  • Zoek in samenwerkingen naar een balans tussen bescherming en openheid. Je werk te angstvallig beschermen is niet goed, maar onbezonnen een contract tekenen evenmin. Maak duidelijke afspraken op papier over intellectuele eigendomsrechten met mensen die iets voor jou creëren.

  • Verlies je budget niet uit het oog. Zeker als starter moet je kiezen waarin je investeert. Al je geld opmaken aan de bescherming van je intellectuele eigendom en niets overhouden om marketing te voeren? Geen goed idee! Vlaio ontwikkelde een handig overzicht van de verschillende vormen van intellectuele eigendom mét hun kostprijs.

  • Via de idee-scan kan je bekijken op welke manier je jouw idee het best beschermt. Je overloopt de verschillende stadia, van idee over ontwikkeling tot commercialisatie. Op basis van de antwoorden die je geeft, krijg je concreet advies. De idee-scan is toegankelijk voor iedereen en neemt niet meer dan tien minuten in beslag.

  • Een i-DEPOT is een mogelijke eerste stap in het vastleggen van jouw creaties en ideeën. Je kan je collectie of idee eenvoudig en goedkoop registreren. Zo heb je een ‘bewijs’ van de datum waarop je creatie ontstond. Een i-DEPOT geeft echter geen intellectueel eigendomsrecht en biedt geen bescherming.

  • Voor je alle details van je idee en je bedrijf met iemand anders deelt, kan je hem of haar een geheimhoudingsovereenkomst laten ondertekenen. Deze verklaring is wederkerig — de andere partij is dus ook beschermd — en bepaalt dat alle informatie die jullie delen, vertrouwelijk is en geheim moet blijven.

  • Pleegt er iemand inbreuk op jouw rechten, probeer dan altijd te onderhandelen of stel een bemiddelaar aan.

  • Aarzel niet om een jurist in te schakelen om je bij te staan. Gespecialiseerde juristen vind je via de website van de Orde van Vlaamse Balies.

Tips voor contracten

Omdat intellectuele eigendom zeker een rol speelt bij het opstellen of ondertekenen van contracten, geven we graag enkele specifieke aandachtspunten mee.

  • Teken nooit zomaar alles wat je onder je neus geschoven krijgt. Neem de tijd om het contract rustig na te lezen en eventueel advies in te winnen.

  • Lees het contract volledig, niet enkel de specifieke clausules die jij belangrijk vindt.

  • Bepaal de datum waarop het contract in werking treedt.

  • Zorg dat alle partijen een ondertekende kopie van het contract hebben.

  • Gebruik duidelijke termen en definieer ze (bv. leg uit wat je specifiek onder intellectuele eigendom verstaat).

  • Twijfel je aan een contract, win dan advies in. Dat kan bij Cultuurloket of bij een gespecialiseerd advocaat. 

  • Doe je zelf een beroep op freelancers of onderaannemers voor creatieve opdrachten (bv. copy, logo-ontwerp of foto’s), sluit dan ook met hen een contract af over de (gedeeltelijke) overdracht van hun rechten.

  • Op deze site vind je checklists bij het opstellen van een (algemene) overeenkomst, agentuur-, distributie- en licentieovereenkomst. Daar kan je gaan spieken welke elementen je zeker moet opnemen in bepaalde types contracten. Zo is het bij een licentieovereenkomst belangrijk dat je vermeldt wat de duurtijd van de licentie is, voor welke regio’s of landen ze geldt en of ze al dan niet exclusief is. Daarnaast moet de auteursvergoeding aan bod komen. Verder vindt je ook een template van overeenkomsten waarin intellectuele eigendom aan bod komt: een freelancerovereenkomst en algemene verkoopsvoorwaarden.

  • Op de website van Cultuurloket, onder ‘Documenten’, vind je een aantal voorbeeldcontracten.

  • Bij de Dienst voor Intellectuele Eigendom kan je terecht voor een praktische gids rond contracten en clausules inzake intellectuele eigendom.

Lees in deze pdf alles over 'Intellectuele eigendom' in design.

Download de pdf

Tools en templates

Het warm water opnieuw uitvinden heeft geen zin. En je hebt al genoeg andere dingen aan je hoofd. Laat je helpen door onze gebruiksklare documenten.

Events en workshops

De creatieve sector lééft. Dankzij deze events en workshops hou je de vinger aan de pols.