Ook de Milanese designweek ontsnapt niet aan de Brexit-hetze, die al maandenlang de internationale gemoederen beroert. Zo organiseerde het magazine DAMN° een debat over de impact van de Brexit op de culturele sector. Hoewel die nog niet helemaal duidelijk is, lopen de meningen over de mogelijke invloed sterk uiteen.

Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe artikels in dit magazine? Schrijf je in op onze nieuwsbrief!

In het gelegenheidscafé Café Populaire, ingericht door het Canadese verlichtingsmerk Lambert & Fils en DWA Design Studio op de site van Alcova - het nieuwe platform voor onafhankelijk design, liet DAMN° Magazine enkele prominente Britten uit de culturele sector plaatsnemen rond een grote ronde tafel. Onder hen onder meer Marcus Fairs, hoofdredacteur bij de toonaangevende design- en architectuurwebsite Dezeen, en Colum Leith, hoofd grafisch ontwerp aan de universiteit van Bristol. Dat het Britse volk nog nooit exact heeft geweten waar het aan toe zal zijn, wierp Leith op.

Dat werd ook na dit debat opnieuw overduidelijk.

Niemand weet exact wat er zal gebeuren. En net dat zorgt voor veel speculatie, met hevige discussies tot gevolg.

Hoewel de gevolgen voorlopig relatief beperkt blijven, voelt architect Andrew Waugh de mogelijke Brexit al. “Een derde van onze werknemers zijn Europeanen. De dag na het referendum hadden sommigen de tranen in de ogen als ze op kantoor toekwamen. Ze hebben alles gedaan om in het Verenigd Koninkrijk hun toekomst op te bouwen en nu dreigt dat allemaal in het water te vallen.”

“Daarnaast hebben we door de onzekerheid met ons kantoor al verschillende opdrachten verloren. We hebben enorm veel tijd en energie geïnvesteerd om op het Europese vasteland voet aan wal te krijgen en ik hoop dat we daar verder aan kunnen werken. Maar misschien zal ons kantoor in de toekomst vooral privéhuizen in eigen land moeten bouwen. Die gedachte maakt me vrij wanhopig. Gelukkig heb ik mijn Iers paspoort nog.”

Debat Brexit DAMN° © Arseni Khamzin

Debat Brexit DAMN° © Arseni Khamzin

Ook Max Fraser, voormalig directeur van het London Design Festival, is geen voorstander van de Brexit. “Ik weet van verschillende designstudio’s dat bepaalde projecten on hold staan door de onzekere situatie. Bovendien zakt het aantal Europese studenten in de kunstscholen zienderogen.

Het is alsof we een bureaucratische grens optrekken voor mensen met talent en het hen moeilijker maken om naar het Verenigd Koninkrijk te komen.

Terwijl net in die multiculturaliteit, die sowieso al sterk aanwezig is in ons land, een enorme meerwaarde schuilt. Zo zijn veel Britse uitvindingen bedacht door inwijkelingen.”

“Bepaalde uitdagingen, zoals fake news, kunnen we niet alleen aan. We moeten lid zijn van een club. En dan sluit Europa het dichtst aan bij onze culturele identiteit”, vult Marcus Fairs aan.

Vrijheid is nodig

Daar is Manick Govinda, freelance kunstconsultant en initiatiefnemer van Brexit Creatives, het hoegenaamd niet mee eens. “We hebben de Europese Unie niet nodig om internationale relaties op te zetten. Integendeel, ik denk dat we een veel rijkere uitwisseling kunnen hebben zonder de Europese Unie, die meer en meer een versterkt fort wordt. Want nu hebben we soms oogkleppen op voor wat er zich buiten de Europese Unie afspeelt, terwijl kunstenaars uit onder meer China en India zeer sterk werk maken”, vertelt Govinda. “Bovendien zullen we de link met de Europese cultuur niet verliezen door uit de EU te treden. Zo trokken ook William Shakespeare en de romantische dichters al langere tijd naar Italië of zullen we in het Verenigd Koninkrijk nog altijd de muziek van Daft Punk kunnen horen. Cultuur kent geen grenzen.”

Debat Brexit DAMN° © Arseni Khamzin

Debat Brexit DAMN° © Arseni Khamzin

“Daarnaast zijn we onze kunstenaars die uit het arbeidersmilieu komen, verloren. Een mooi voorbeeld daarvan is David Hockney. Aangezien hij nog altijd sterke banden heeft met zijn roots in Bradford, was hij niet verbaasd over de uitslag. De kunst die door de Europese Unie wordt gesubsidieerd, past te vaak binnen een neoliberaal kader. Ze komt niet van onder uit, waardoor ze vaak voor een eenvoudig kosmopolitisme en een middelmatige kwaliteit staat. Terwijl creativiteit en verbeelding net vrijheid nodig hebben.”

Nieuwe taal

De minst emotioneel beïnvloede stem aan tafel was die van de Nederlandse Sandra Phlippen, universiteitsdocent economie en werkzaam bij ABN AMRO. “In het begin zullen de mensen die ‘leave’ hebben gestemd het gevoel hebben dat ze op een roze wolk zitten. Maar al snel zal de scheiding tussen hen en de elite wellicht sterker worden. Zeker omdat de economie liberaler zal worden en zo de culturele afscheiding nog groter”, vertelt Phlippen.

Debat Brexit DAMN° © Arseni Khamzin

Debat Brexit DAMN° © Arseni Khamzin

“Vervolgens zal de elite naar het vasteland willen verhuizen, en zal de regering – om dat tegen te gaan – de taxen voor de rijken verlagen. Waardoor de ongelijkheid alleen maar zal toenemen. Daardoor zal er minder vertrouwen zijn en zal het Verenigd Koninkrijk haar diversiteit – waar het zo beroemd om is – zien afnemen. Die homogeniteit zal wellicht voor meer problemen zorgen, waardoor er op een bepaald moment stemmen zullen opgaan om terug te komen. Want hoewel niemand daarover spreekt, behoort dat absoluut tot de mogelijkheden.”

“Voor de creatieve wereld zie ik hierin een aantal mogelijke invloeden.

Zo zal een kleinere diversiteit tot minder creativiteit leiden en tast een grotere ongelijkheid de cultuur, tradities en het trots zijn op wie je bent en wat je doet, aan.

Daarnaast zullen de slechte sfeer en economie tot meer depressieve elementen in de creaties leiden”, besluit Phlippen.

“Laat ons in eerste instantie een minder agressief, zelfs toxisch taalgebruik hanteren als we het over de Brexit hebben”, riep Zuleika Sedgley, die als copywriter bij Pentagram werkt, haar tafelgenoten op. “Laat ons niet spreken over een deal, maar bijvoorbeeld over een coöperatie. En laat ons stoppen om over winnaars en verliezers te spreken.”

DAMN° Magazine

DAMN° Magazine