De modewereld kan veel leren van de natuur, waar complexe systemen op een elegante en vaak onzichtbare manier worden geïntegreerd. Wanneer designers nieuwe technieken ontwikkelen door de natuur te gebruiken of na te bootsen, spreken we van biomimicry. Dat levert verrassende resultaten op én een uniek verhaal.

De natuur biedt vaak slimme oplossingen voor herkenbare vraagstukken. Velcro-klittenband is gebaseerd op de kleefeigenschappen van de braam. Morphotex is een gekleurd garen dat niet geverfd hoeft te worden, geïnspireerd op de iriserende vleugels van de Morpho-vlinder uit het Amazonewoud. Aliki van der Kruijs creëert textieldessins die door regen worden gevormd. 

Zonnige dessins

Linda Van Stokkom gebruikt de kracht van de zon voor haar tassenlabel Sunny Side Up. Ze werkt met onbewerkt leer, dat net als de huid verkleurt wanneer het aan zonlicht wordt blootgesteld. "De vellen worden onder een glasplaat gelegd met het daarop geprinte design voor die specifieke tas", legt ze uit. "Na enkele uren in de zon is het dessin zichtbaar. Vervolgens wordt de huid bewerkt tegen vlekken, water én uv-licht. Die natuurlijke kleurmethode is de meest logische die er is. Ze vereist geen chemicaliën." Omdat dit nog nooit gedaan was, liep ze tegen uitdagingen aan zoals de zoektocht naar het juiste leder en het experiment met de prints. Vanwege het onvoorspelbare weer in België kleurde ze een van haar collecties aan Portugese stranden. De nieuwste kwam tot stand op Bali.

Linda Van Stokkom van Sunny Side Up creëert patronen door verkleuring van de zon.

Uv-lotion

Omdat de ecologische tassen puur natuur zijn, is enig onderhoud vereist. Van Stokkom reisde stad en land af, langs gespecialiseerde laboratoria, op zoek naar een uv-lotion die de dessins beschermt tegen verkleuring en het leder soepel houdt. "Essentieel was dat de lotion niet schadelijk zou zijn voor het milieu. Uiteindelijk vond ik, één dag voor de lancering van mijn label, een uv-lotion die voldeed aan mijn eisen. Die leveren we gratis bij elke online aankoop." Het natuurlijke printprocedé leent zich overigens ook tot andere materialen: Lomography lanceerde Lumi Inkodye, een fotosensitieve verf die wordt geactiveerd door zonlicht als diy-alternatief voor zeefdrukken op stof. "Ik laat me graag inspireren door andere ontwerpers die gebruikmaken van de natuur, zoals Katrien Van Hecke en studio Neffa."

Het lotuseffect

Katrien Herdewyn combineert ambacht met nanotechnologie voor haar schoenenlabel Elegnano. Het leer ondergaat een speciale behandeling: dankzij kleine ‘pilaartjes’ die zich aan de vezels binden, ontstaat een water- en vuilafstotende coating. In de wetenschap staat dat principe bekend als het lotuseffect: "De lotusbloem, die door verschillende culturen krachten en symboliek krijgt toegekend, blijft zelfs in een modderpoel perfect proper", weet Herdewyn. "De bladeren voelen zacht en egaal aan. Maar als je ze op microscopische schaal bekijkt, bevat het oppervlak kleine paaltjes. Net als bij ons leer, zie of voel je niets van die structuren, maar ze geven de bladeren de magische kracht om alle vloeistoffen af te stoten en van het oppervlak te laten rollen."

Katrien Herdewyn van Elegano gebruikt nanotechnologie voor een water- en vuilafstotende coating.

Stiletto met nanotechnologie

In tegenstelling tot veel coatings blijven de flexibiliteit en ademende structuur van het leer intact. Hierdoor droogt het niet uit, blijven de schoenen langer mooi en is poetsen overbodig. De zuivere vorm van de bloem diende als inspiratie voor de ontwerpen: zo lijkt de karakteristieke stilettohak aan de achterzijde op een gesloten lotusbloem en in profiel op de ontluikende bloem. Door haar achtergrond als ingenieur in de nanotechnologie kent Herdewyn de do’s-and-don’ts: "Onze technologie is gebonden aan het leer en kan er niet van loskomen, wat schadelijk zou zijn voor het milieu. Nanotechnologie is zeer geschikt voor modetoepassingen, omdat je de eigenschappen van materialen kunt aanpassen zonder dat het zichtbaar is. Technologie aanwenden zonder doel resulteert zelden in een duurzaam commercieel product. Biomimicry is pas nuttig als je het inzet om een probleem op te lossen of om het leven te vergemakkelijken."


Gebeten door dit topic? In dit online magazine zullen we in de komende tijd extra aandacht besteden aan innovaties, trends en ontwikkelingen op het vlak van mode en technologie.

Wil je de nieuwste ontwikkelingen volgen maar ook je eigen vondsten en ideeën delen?

Word lid van onze Facebookgroep FashionTech works en gebruik #fashiontechworks.